Sáng ngày 28/4/2025, sau hội đàm giữa 2 Thủ tướng Việt Nam & Nhật Bản, hai bên đã ra thông cáo báo chí chung. Các nội dung liên quan đến thúc đẩy các dự án hợp tác cụ thể quan trọng, bao gồm An ninh – Quốc phòng – Ngoại giao, Kinh tế, Giao lưu nhân dân, Hợp tác địa phương, văn hóa – giáo dục, hợp tác trong các cơ chế đa phương và kế hoạch trong thời gian tới.
Thúc đẩy tăng cường quan hệ kinh tế
- Cải thiện môi trường đầu tư một cách rõ ràng, bao gồm cải cách thủ tục hành chính trong kỷ nguyên mới của Việt Nam là cần thiết và không thế thiếu đối với sự phát triển. Hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), lượng tử, DX/GX, năng lượng, cơ sở hạ tầng chiến lược, phòng chống thiên tai, đào tạo nguồn nhân lực, chuỗi cung ứng.
- Trên cơ sở rà soát tiến độ các dự án trong Danh mục các dự án hợp tác kinh tế Việt – Nhật (fact – sheet) đã được hai bên xác định ưu tiên thúc đẩy tại hội đàm cấp cao Việt – Nhật vào tháng 12/2023. Các dự án nổi bật: Khánh thành Dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Tp.HCM, Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá…
- Phối hợp chặt chẽ nhằm giải quyết các khó khăn, thúc đẩy tiến độ các dự án hợp tác ODA, FDI đang triển khai. Cân nhắc khả năng hợp tác tại các dự án liên quan tới đường sắt đô thị, ứng phó với biến đổi khí hậu, cải thiện môi trường đô thị, nâng cao năng lực chấp pháp.
- Danh mục fact – sheet kèm theo về các Dự án hợp tác Việt – Nhật (giai đoạn 1) với tổng quy mô khoảng 20 tỷ USD và những tiến triển về hợp tác công – tư giữa JBIC và các doanh nghiệp Nhật Bản trong thúc đẩy Chuyển đổi Năng lượng. Cũng như các nỗ lực hơn nữa về các dự án phát điện sinh khối, trên cơ sở phù hợp với nguyên tắc của Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC) về bảo đảm cân bằng giữa giảm phát thải, tăng trưởng kinh tế, an ninh năng lượng, cũng như thực hiện Trung hòa Carbon thông qua nhiều hình thức đa dạng. Hướng tới xây dựng các nhà máy Nhiệt điện Khí LNG tại Việt Nam trong thời gian tới. Hai Thủ tướng cũng khẳng định hai bên sẽ tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
- Hoan nghênh các cơ quan, tổ chức kinh tế của Nhật Bản, trong đó có JBIC phát triển các dự án hỗ trợ cho các doanh nghiệp tầm trung, vừa và nhỏ của Nhật Bản nhằm mục đích đầu tư, mở rộng sản xuất tại Việt Nam. Nhật Bản ghi nhận tích cực đối với đề xuất về 29 Dự án mà phía Việt Nam mong muốn thực hiện hướng tới giảm phát thải.
- Thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực phòng chống thiên tai, nhất là các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống lũ lụt, sạt lở… ở khu vực nông thôn miền Bắc Việt Nam.
- Với mục tiêu VN sẽ đào tạo được 50.000 chuyên gia ngành bán dẫn đến năm 2030, hai bên nhất trí sẽ thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực về bán dẫn. Nhật Bản sẽ tiếp nhận khoảng 250 nghiên cứu sinh tiến sĩ của VN trong lĩnh vực này, hướng tới mục tiêu đào tạo 500 tiến sĩ thông qua Chương trình NEXUS…
- Hai Thủ tướng khẳng định sẽ phát triển Trường Đại học Việt Nhật trong 2026, một dự án mang tính biểu tượng trong lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực giữa hai nước.
- Đưa hợp tác trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành trụ cột mới trong quan hệ song phương Việt – Nhật. Hỗ trợ Việt Nam trong việc nâng cao năng lực nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn, nghiên cứu khả năng hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), lượng tử…
- Dự án phóng và vận hành vệ tinh quan sát trái đất sẽ mở rộng không gian hợp tác, trong đó có việc phóng vệ tinh LOTUSat – 1.
- Tiếp tục tăng cường hợp tác y tế giữa hai nước trong các lĩnh vực phòng chống các bềnh truyền nhiễm, ung thư, các bệnh không lây nhiễm (NCDs), già hóa dân số, y tế cho người cao tuổi, y dược phẩm, trang thiết bị y tế; khởi công Dự án Xây dựng Bệnh viện Hữu nghị Việt – Nhật Chợ Rẫy cơ sở 2 trước cuối năm tài chính 2026.
- Hoàn thiện Tầm nhìn trung và dài hạn về hợp tác nông nghiệp vào năm 2025, đồng thời thúc đẩy hợp tác về số hóa, phi Carbon hóa… nhằm xây dựng và củng cố hệ thống nông nghiệp và thực phẩm bền vững, có khả năng phục hồi để đảm bảo an ninh lương thực ở cả hai nước.
- Đẩy nhanh thống nhất các biện pháp kiểm dịch thực vật, hướng tới hoàn thành thủ tục mở cửa thị trường đối với quả Nho Nhật và quả Bưởi Việt.
- Hiệp định Bảo hiểm Việt-Nhật sớm được triển khai.
- Tăng cường hợp tác đối phó với hành vi vi phạm bản quyền trên không gian mạng.
Danh mục các dự án “Hợp tác Việt-Nhật dự án thí điểm lần 1”
- Dự án quản lý năng lượng trong các khu công nghiệp kết hợp năng lượng tái tạo, DR, pin lưu trữ… tại khu công nghiệp DEEP C Hải Phòng;
- Dự án điện khí LNG Vân Phong II;
- Chuỗi dự án Khí – Điện Lô B;
- Dự án đồng đốt Ammoniac-HN3 tại nhà máy nhiệt điện của EVN;
- Dự án giảm phát thải Carbon và Quản lý năng lượng tại thành phố thông minh Smart city Bắc Hà Nội và khu công nghiệp Thăng Long;
- Dự án DPPA triển khai chung trong Tập đoàn Toyota Tsusho tại Việt Nam;
- Dự án điện gió V1 – 2 mở rộng tại tỉnh Trà Vinh;
- Dự án Nhiệt điện Khí LNG Quảng Ninh;
- Dự án cho vay hai bước dành cho các ngân hàng sở tại nhằm mục đích hỗ trợ xây dựng mạng lưới truyền tải điện của JBIC (02 dự án);
- Dự án thúc đẩy phát triển khu công nghiệp xanh Long Đức;
- Dự án Nhà máy nhiệt điện Khí LNG Nghi Sơn, Thanh Hoá;
- Dự án phát triển điện gió ngoài khơi;
- Dự án Giảm phát thải CO2 và thúc đẩy Kinh tế Tuần hoàn tại tỉnh Đồng Nai;
- Dự án Nhiệt điện Khí LNG Thái Bình.
